AGAr ontmoet Mithras in Gent
Lezing Prof. dr. Danny PRAET
In 2022 herdenkt de wetenschappelijke wereld de Gentse hoogleraar Franz Cumont (1868-1947) die 75 jaar geleden is overleden. Cumont was de grote specialist van de hiernamaalsvoorstellingen in de Romeinse periode en van de Oosterse mysterie-culten zoals de cultus van de Perzische Mithras. Zijn werk was zeer interdisciplinair : hij beoefende talloze disciplines die nu aparte opleidingen kennen zoals de archeologie, de geschiedenis, de godsdienstwetenschap en de filologie. Cumont reisde intensief in het Nabije Oosten en deed opgravingen in Syrië. Hij deed vele aankopen voor de musea van Brussel en Mariemont, waar sinds november 2021 een tentoonstelling over Mithras loopt. Hij was een persoonlijke vriend van Raoul Warocqué (1870-1917) die zijn indrukwekkende privé-collectie heeft nagelaten aan de Belgische staat. Cumont was een van de stichters van de Academia Belgica in Rome en zijn archieven in Gent en Rome (brieven, foto’s,…) zijn kostbare documenten voor de geschiedenis van de wetenschap. De Bibliotheca Cumontiana is een internationaal project om zijn verzameld werk opnieuw uit te geven: onlangs verschenen de verzamelde artikels die Cumont publiceerde over de opgravingen in Doura Europos. Zijn archieven zijn ook belangrijk voor de tentoonstellingen in Gent en Rome over zijn leven en werk. In oktober is er een tentoonstelling en colloquium in Rome. In Gent start de tentoonstelling over Cumont “Licht uit het Oosten / licht op het Oosten” in november 2022. Cumont was vooruitstrevend in zijn positieve appreciatie van de Oriënt maar zijn westerse wetenschappelijke blik op de Oriënt als “mysterieus” is toch ook beïnvloed door het kolonialisme. Zijn vergelijkende studies van Mithras en het christendom brachten Cumont in conflict met de Katholieke regering. Hij verliet België in 1913 en leefde afwisselend in Parijs en in Rome. Zijn werk blijft belangrijk voor de ontvoogding van de godsdienstwetenschap, en voor de geschiedenis van de culturele interacties tussen de Oudheid en de Moderniteit, tussen Oost en West.
Prof. Dr. Danny PRAET studeerde Klassieke Filologie en Wijsbegeerte aan de Universiteit Gent, en was aspirant en postdoctoraal onderzoeker bij het FWO-Vlaanderen, tot 2005. Hij was in Gent eerst verbonden aan de vakgroep Romaanse Talen, daarna aan de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen, waar hij Herman De Ley opvolgde als docent antieke en middeleeuwse wijsbegeerte. Hij was een van de stichtende leden van BABEL, Belgische Associatie / Association BELge voor de studie van religies. In 2012 werd hij lid van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB) Van 2007 tot 2013 was hij lid van een aantal expert panels voor religie en wijsbegeerte van het FWO en het FRS. Vanaf 2014 was en is hij lid van diverse raden van de oude en de nieuwe Academia Belgica in Rome. Hij werd gewoon hoogleraar in 2020.
Datum: 30 maart 2022 19:30 – 22:30 CEST
Plaats: Paviljoen Vandehove, Auditorium
Locatie: Rozier 1, 9000 Gent
Inkom: 5,00 € – Gratis voor leden
*************
AGAr ontmoet Mithras in Mariemont
Bezoek tentoonstelling
Al gehoord van het Mithraeum van Tienen ? Wie of wat is Mithras en wat houdt de Mithrascultus in? Wist u dat één van de bekendste specialisten van de Mithrascultus, Franz Cumont (1868-1947), ook professor Klassieke Filologie en Archeologie aan onze Alma Mater was ? Het vroegere auditorium D op de Blandijnberg is trouwens nu naar hem genoemd. Wist u dat één van de grote specialisten vandaag, prof. Danny Praet, ook aan onze universiteit is verbonden ? En dat hij één van de trekkers is van de heruitgave van Cumont’s werk ? Wist u dat het museum van Mariemont een prachtige tentoonstelling organiseert over Mithras en zijn mysteriecultus. Deze tentoonstelling bundelt alles wat er tot op vandaag over geweten is.
Een prachtige gelegenheid voor Alumni Archeologie om daarnaartoe te gaan. AGAr biedt u die mogelijkheid, gekoppeld aan een lezing van D. Praet.
Op 9 april gaan we dan allen naar de tentoonstelling. Afspraak om 14.00 in het Museum(Chaussée de Mariemont, 100, 7140 Morlanwelz, Belgique) voor een geleid bezoek.
We gaan met eigen vervoer maar proberen onze ecologische voetafdruk zo beperkt mogelijk te houden door carpooling.
Wie dat wenst kan inschrijven voor de lunch in het Museum, om 12.00 en tevens genieten van het prachtig park van het domein. Na het bezoek aan Mithras kan ook nog, voor wie dat wenst, de vast opstelling bezocht worden.
Datum: 09 april 2022 14:00
Plaats: Musée royal de Mariemont
Locatie: Chaussée de Mariemont 100, 7170 Morlanwelz
Inkom en gids: 8,00 €
*************
Uitreiking Jacques A.E. Nenquinprijs voor Archeologie 2022
De Vakgroep Archeologie van de Universiteit Gent, de Vakgroep Kunstwetenschappen en Archeologie van de Vrije Universiteit Brussel en de Alumni Gentse Archeologie (AGAr) hebben het genoegen U uit te nodigen op de plechtige uitreiking van de tweejaarlijkse Jacques A.E. Nenquin-prijs voor Archeologie 2022.
Deze prijs gaat naar de beste masterproef van de opleiding Archeologie aan de UGent en de opleiding Kunstwetenschappen en Archeologie aan de VUBrussel, voor de academiejaren 2019-2020 en 2020-2021.
De genomineerden zijn (in alfabetische orde) Maël Benallou, Jill Clerckx, Dries Coucke, Lennert Lapeere en Zoë Van Biervliet.
De jury bestaat uit dr. Stijn Arnoldussen (Universiteit Groningen, Nederland), Dr. Bert Groenewoudt (Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Nederland), dr. Veerle Rots (Université de Liège), Prof. Tim Soens (Universiteit Antwerpen) en Prof. Bart Vanmontfort (K.U. Leuven).
Graag nodigen we u hierop uit. De uitreiking wordt gevolgd door een receptie.
Mogen wij u vragen vooraf in te schrijven bij mw. Debby Van den Bergh (Debby.VandenBergh@UGent.be) voor vrijdag 27 mei.
Datum: 02 juni 2022 19:00
Plaats: Zaal Priorij van het Cultuur- en Congrescentrum Het Pand
Locatie: Onderbergen 1, 9000 Gent
Inkom: Gratis
*************
De vroegste bewoners van de Lage Landen
Lezing Prof. dr. Isabelle De Groote
Waren de eerste bewoners van de Lage Landen neanderthalers of zijn er tekenen van vroegere mensen? En wanneer kwamen die hier toe? Hoe zagen ze eruit en hoe leefden ze? Volgens sommige specialisten was er vermenging tussen ‘onze soort’ en de neander-thalers. Was dat hier het geval? Konden ze overleven tijdens de laatste ijstijd? De eerste landbouwers kwamen uit het Midden-Oosten: vervingen ze de jagers en verzamelaars die hier toen woonden? Stammen wij, Belgen, van die eerste landbouwers af?
In haar lezing gaat professor De Groote dieper in op al deze vragen.
Isabelle De Grote doctoreerde in evolutionaire anthropologie aan University College London. Na een carrière aan universiteiten in het Verenigd Koninkrijk, werd ze in 2019 aangesteld als BOF-onderzoeksprofessor aan de Universiteit Gent, waar ze het ArcheOs onderzoekslabo opstartte en leiding gaf.
Haar onderzoek spitst zich toe op de evolutie van de mens, de menselijke aanpassing en de geschiedenis van de wetenschap. Sinds een achttal jaar richt ze zich meer op de regionale focus, rond Noordwest-Europa, van de eerste bewoners aldaar, de Neanderthalers, tot de sedentaire samenlevingen van het Neolithicum.
Datum: 09 november 2022 19:00
Plaats: Auditorium J. Broeckx (gelijkvloers)
Locatie: Blandijnberg 2, 9000 Gent
Inkom: 5,00 € – Leden AGAr en studenten gratis
*************
(No) shit!
Het onderzoek van stuifmeel uit archeologischeresten van beerputten
Lezing Prof. dr. Koen Deforce
Met deze presentatie nemen we een duik in de wondere wereld van het beerputtenonderzoek. Archeologische resten van beerputten zijn een enorm belangrijke bron van informatie over het dieet van de mens in het verleden. Niet alleen is de bewaring van organisch materiaal doorgaans heel goed in dergelijke contexten, het grootste deel van de organische resten zijn ook effectief opgegeten of betreffen restjes van op tafel of afval uit de keuken.
Voor de studie van de plantaardige component van het dieet werd bij beerputonderzoek traditioneel enkel gekeken naar zaden en vruchten. Recent wordt nu ook palynologisch onderzoek uitgevoerd op archeologische resten van beerputten, wat heel wat extra informatie oplevert over het menselijk gedrag in het verleden.
Koen Deforce studeerde Geografie aan de Universiteit Gent en werkte daarna achtereenvolgens aan de Vakgroep Geografie (UGent), het Afrika- museum in Tervuren, het Agentschap Onroerend Erfgoed en het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. In 2014 doctoreerde hij aan de vakgroep Archeologie van de UGent. Sinds september 2021 is hij als FED-tWIN onderzoeker verbonden aan zowel het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen als aan de Vakgroep Archeologie.
Datum: 23 november 2022 19:00
Plaats: Auditorium J. Broeckx (gelijkvloers)
Locatie: Blandijnberg 2, 9000 Gent
Inkom: 5,00 € – Leden AGAr en studenten gratis
*************
Unravelling Ariadne’s threads.
In search of the master builders of the Bronze Age southern Aegean
Lezing Prof. dr. Maud Devolder
For more than 100 years the architectural remains of the 2nd millennium BC Aegean have exerted a powerful attraction on scholars and the wider public alike. Some of the most elaborate, so-called ‘palatial’ structures in Bronze Age Mainland Greece, the Cyclades and perhaps most strikingly Crete, are indeed considered as the main proof for the existence of powerful individuals that ruled large territorial states emulating those in Egypt and the Near East. The human and material resources required for the construction of these monumental edifices must have been enormous, and it is generally thought that only a strong centralised socio-political system made it possible to mobilise and organise them. In this presentation I will explore the labour costs required by Minoan building projects and set them in perspective with Mycenaean case-studies. I will also explore how new approaches of the masonries and individual building components shed light on a more fluid view of Bronze Age Aegean monumental architectural creation, where builders with varying skills participated to construction projects..
Maud Devolder received her PhD iat the UCLouvain in 2009, after which she completed postdoctoral fellowships in Athens, Berlin, Rethymno, Louvain-la-Neuve, Bristol and Venice. She became then Associate Researcher of the National Fund for Scientific Research in UCLouvain (F.R.S.-FNRS), before getting an ERC Consolidator Grant for the project “DAEDALOS. Conceptualising Process of Monumental Architectural Creation in the Eastern Mediterranean Bronze Age” attached to Ghent University. She has developed experience with the eastern Mediterranean Bronze Age and especially Minoan material culture through her studies, fieldwork (Palaikastro, Thorikos, Sissi, Myrtos Pyrgos, Malia, Agriana), and research projects.
In 2016 she was awarded the Michael Ventris Award for her work on the architecture of Malia.
Datum: 14 december 2022 19:00
Plaats: Auditorium J. Broeckx (gelijkvloers)
Locatie: Blandijnberg 2, 9000 Gent
Inkom: 5,00 € – Leden AGAr en studenten gratis